Het arrest van de raad van state met betrekking tot de cultuursector is een kentering omdat voor het eerst de raad van state zich bereid toont lijnen te trekken. Dat daarvoor deze keer nogal gemakkelijk werd gestapt over de beperkende werking van de “dwingende noodzakelijkheid” bij de toegang tot de raad van state nemen we er voor lief bij. De lijn die de raad van state trekt, wordt getrokken als een gevolg van de pandemiewet. Immers voorziet deze wet in een aantal voorwaarden waaraan de maatregelen moeten voldoen. Er moet een advies zijn van de “deskundigen” en de maatregelen moeten proportioneel zijn. Op het eerste gezicht een goede evolutie omdat de raad van state deze adviezen en de proportionaliteit echt wel gaat toetsen. Voor de pandemiewet bestonden deze voorwaarden niet in de wet op grond waarvan de ministeriële besluiten werden genomen.
Maar er zitten twee behoorlijke adders onder het gras. De eerste adder is die van het “gouvernement des experts”. Door deze rechtspraak wordt nog meer waarde gehecht aan de uitspraak van een paar door de overheid zelf benoemde “experts”. Wat zij zeggen is te volgen door de regering, of de regering moet zelf goed motiveren waarom de experts niet moeten worden gevolgd. De raad van state zegt dus wat Connor Rousseau ook zegt: “We moeten goed luisteren naar de virologen.” Hiermee wordt de beleidsruimte van de overheid de salto beperkt en dreigen we dus nog meer terecht te komen in een “gouvernement des experts”. In concreto: de experts vonden dat de sluiting van de cultuur maar hoefde als omikron lelijk huishoudt. En dus nu nog niet. De regering moest goed luisteren naar de experts, en dus is de maatregelen niet in overeenstemming met dat advies. Meteen is de maatregel ook disproportioneel want de experts vinden dat de andere maatregelen zeer goed werken. Zijnde het CST, handen ontsmetten, anderhalve meter afstand tussen de groepen, mondmaskers op, verluchting en CO2 meten. Wat dan meteen allemaal als niet disproportioneel wordt aanzien.
Deze rechtspraak dreigt op die manier allerlei maatregelen te verankeren omdat nog strengere maatregelen als disproportioneel worden geschorst en er wordt teruggevallen op de andere beperkingen van de vrijheden. Dat is dan meteen de tweede, behoorlijke adder onder het gras.
Er zijn een aantal mensenrechtenorganisaties in ons land die op die lijn zitten. Ze proberen ergens een middenweg te vinden. Een soort van zachte heelmeester die stinkende wonden maakt. Want het gevolg is dat als “compromis” allerlei onzinnige niet werkende maatregelen die de rechten van de mensen beperken worden dichtgebetonneerd.
Ons alternatief: verluchting in die zalen is perfect. Hou het daar bij. Wie ziek is blijft thuis. En voor de rest: als er veel viruscirculatie is, zeg aan de risicopatiënten dat ze risicopatiënten zijn en raad hen af naar de cinema te gaan of naar een concert. Dat zijn allemaal maatregelen die de vrijheden van de mensen niet beperken. Maar dat is niet wat Stanny Crets wou. Hij wou ons allemaal in maskers, ontsmette handen, gevaccineerd, CST ticket op schoot, identiteit gecontroleerd en op een afstand van 1,5 m. tussen de groepen. Een natte droom van elk cultuurspektakel om met zo’n voorbeeldig publiek te mogen uitpakken.