top of page
vrijheid_viruswaanzin vzw logo.jpg

De factcheckers gefactchecked



"We're committed to fighting the spread of misinformation on Facebook and Instagram.”, zegt Zuckerberg.


Een bebloede man loopt verdwaasd over een plein vol lijken. Allemaal oudere landgenoten die tegen hun wil zijn geëuthanaseerd om de druk op de ic’s te verminderen. Vreselijk gewoon, het lijkt wel een horrorfilm. Of wacht, het is een horrorfilm. De Filipijnse vitamineverkoopster Shirley Romano postte een screenshot uit de serie "The Walking Dead" (2018) op haar Facebook-tijdlijn met dat angstaanjagende verhaal erbij. Haar bericht werd ruim tweeduizend keer gedeeld, totdat een factchecker van het Franse persbureau AFP het bestempelde als nepnieuws. Haar post is inmiddels geblurd met de waarschuwing: False Information, checked by independent factcheckers. Met een linkje naar twee artikelen geschreven door factcheckers.


Zo’n opruimactie was een paar jaar geleden ondenkbaar. Facebook, met meer dan twee miljard gebruikers in de wereld, weigerde lange tijd verantwoordelijkheid te nemen voor de inhoud van berichten op zijn platforms (Facebook, Instagram). ‘We moeten extreem voorzichtig zijn een scheidsrechter te worden voor de waarheid’, schreef oprichter Mark Zuckerberg eind 2016 na verwijten dat zijn platform de Amerikaanse presidentsverkiezingen had gesaboteerd door het verspreiden van nepnieuws. Desondanks stampte Zuckerberg een omvangrijk programma uit de grond om desinformatie te bestrijden. Het bedrijf telt, naar eigen opgave, inmiddels 15 duizend content reviewers (op 45 duizend vaste werknemers).


‘Dat verkiezingsjaar was een leermoment voor ons’, zegt Facebook-manager Jessica Zucker, die in Londen leiding geeft aan een desinformatie-beleidsteam. Zij bepaalt mede wat wel en niet is toegestaan op het platform. ‘Bestrijding van desinformatie is nu een van onze belangrijkste activiteiten. Het lijkt wel of iedereen bij Facebook daarmee bezig is.’ Haar belangrijkste uitgangspunt: Facebook bepaalt niet wat waar en onwaar is. Daarom besteedt het bedrijf dat werk uit aan zestig onafhankelijke partners wereldwijd, zoals het Duitse persbureau DPA.


U vindt in bijlage een mail die Viruswaanzin vandaag van DPA mocht ontvangen. Een schoolvoorbeeld van de laakbare deontologie en bedroevende onderzoeksmethoden van deze goedbetaalde factchekers.


Het bericht bevat de argumentaties van de DPA-factcheckers om onze voorzitter Michel Verstraeten, omwille van één Facebookpost, 30 dagen lang te verbannen. Het is een opsomming van redeneringen gestoeld op foute, of beter moedwillig belastende, informatie. De factcheckers hun facts blijken geen facts maar zeer éénzijdige meningen van niet gefactcheckte bronnen.


Zo gaan de factcheckers al helemaal uit de bocht in de eerste paragraaf door te stellen dat Viruswaanzin een Vlaamse tak is van het Nederlandse Viruswaarheid van Willem Engel. Fact is dat er nergens in de statuten, op de website en Facebookpagina van Viruswaanzin enige connectie met Willem Engel en Viruswaarheid te vinden is. Dit blijkt geen fact maar een veronderstelling.


Bij aanvang van de tweede paragraaf geeft DPA toe dat het bericht deels klopt maar context mist. De DPA-factcheckers pronkt volop met zijn/haar pseudo-juridische kennis door te stellen dat de coronamaatrdegelen in “België “buiten toepassing” zijn, maar dat de rechter slechts de bevoegdheid heeft om deze zaak slechts de individuele eiser in het gelijk te stellen en niet de maatregelen voor de hele maatschappij te ontbinden.


De factchecker zet zichzelf echter buitenspel door in de links te verwijzen naar Artikel Viruswaanzin.be: http://dpaq.de/yr6jb (gearchiveerd: http://dpaq.de/If83N) en Vonnis rechtbank 31 maart 2021: http://dpaq.de/Yb1qR (gearchiveerd: http://dpaq.de/8Mfvv) .

Een beetje onderzoeksjournalist had de beschikking gelezen waarin wordt verwezen naar art. 17 Ger.W. en stelt dat de regel van de individuele werking van een vonnis door deze nieuwe wettelijke bepaling moet worden genuanceerd. Er wordt immers niet geprocedeerd door de Liga in het eigen persoonlijk belang, maar in het collectief belang.


Zoals de beschikking zelf vermeldt, is de uitwerking van deze beschikking beperken tot louter de private kring van de 2 partijen, niet in overeenstemming te brengen met de procesvoering voor het collectief belang. Maar helaas. Het is ten zeerste betreurenswaardig te moeten vaststellen dat de factcheckers die willen oordelen over de draagwijdte van conclusies van Belgische rechters het Belgisch wetboek maar half lijken te kennen. Ze verwijzen dan maar in hun oordeel over Belgische rechtspraak in hun links naar de Nederlandse coronawet ?!


Het Duitse DPA mediabedrijf denkt haar subjectiviteit te kunnen verdoezelen door in haar links te verwijzen naar opiniestukken geschreven door, door de Belgische staat gesubsidieerde, journalisten van De Standaard, Knack en het Nieuwsblad. Zo verhullen ze, althans voor Facebook, dat ze zich in deze een virtuele Belgische “Raad van State” wanen, die pretenderen met hun subjectieve interpretaties van vonnissen, ongeacht of ze al dan niet steek houden, objectief te informeren. Niets is echter minder waar natuurlijk.


Voor Facebook en DPA heiligt het doel de middelen. Het doel van de factcheckers is haar beslissingen te verantwoorden tegenover haar broodheer Facebook, eerder dan tegenover haar gebruikers, in casu de burgers. Volgens deze factchecker volstaat het zich te beperken tot advies van één professor. Zonder schroom wordt hoogleraar aan de UA, Patricia Populier, geciteerd en haar interpretatie over deze uitspraak als orakel naar voor geschoven. Dat haar stelling verouderd is omdat er geen rekening wordt gehouden met de invoering van een tweede lid in art. 17 van het gerechtelijk wetboek, daar gaat Facebook (moedwillig) au besoin de la cause, aan voorbij.


Iets horen zeggen van een academicus is in de ogen van Facebook de facto waarheid en juridisch afdwingbaar. Zo werkt het natuurlijk niet in de rechtspraak. Recht is een levende materie. De uitvoerende macht (lees: de factchecker) heeft altijd de mogelijkheid te oordelen naar de geest van een wet. Ook al staat dat oordeel misschien veraf kan van de letterlijke lezing van een wetsartikel. Indien er in jurisdictie daarvoor geen ruimte zou zijn dan gaan juristen zich gedragen als autoritaire factcheckers van Facebook en kan er nooit sprake zijn van enige legislatieve actualisatie of precedenten. Als we de factcheckers standaardiseren dan kunnen we net zo goed alle rechters vervangen door robotten die met artificiële intelligentie een artificieel oordeel vellen over éénieders handel, wandel en vluchtige (veelal emotionele gedreven) uitingen op sociale media, ongeacht de omstandigheden.


Deze case is illustratief voor de maatschappelijk gevaarlijke ethos van social media rechtbanken die worden voorgezeten door factcheckers die zich veelal laten leiden door intellectueel armoedig onderbouwde argumentaties van zelfverklaarde onderzoeksjournalisten en niet geüpdate academische informatie. We worden gedreven door gevaarlijke opiniemakers die hun subjectieve overtuigingen opdringen via het drukst bekeken mediakanaal. Dit schreeuwt om ten zeerste kritisch te benaderen en te toetsen aan het oordeel van een onafhankelijke, klaardenkende, bij voorkeur jong van geest, rechter. In het collectief belang (en ja, dat kan nog in rechtspraak!)


__

Mail van DPA: https://dpa-factchecking.com/netherlands/210504-99-464455/?fbclid=IwAR1O3y8uyQ7Vdl4sqX-sGt3bJ1Doia4A-0O5PIrzO_fseqv9PXXis9XeWfI


2,478 views21 comments

Recent Posts

See All
bottom of page