Loog Deense premier om lockdown mogelijk te maken?
Het Deense parlement start een onderzoek naar de handelswijze waarmee de premier de maatregelen genomen heeft. De commissie krijgt toegang tot alle informatie en interne documenten. Buiten het parlement om besloot de premier tot drastische maatregelen met niet eerder vertoonde vrijheidsbeperkingen. De noodzaak zou volgen uit adviezen van de Deense gezondheidsautoriteiten. Dit blijkt nu gelogen. Afgelopen week zijn e-mails naar buiten gekomen waaruit blijkt dat de gezondheidsautoriteiten buiten spel gezet zijn door de premier. De gebruikelijke proportionaliteitsafwegingen werden overboord gezet. Het ministerie van volksgezondheid eiste een “extreem voorzichtigheidsbeginsel” als uitgangspunt voor de maatregelen. ‘In beginsel werd geëist dat de medewerkers afstand deden van hun professionaliteit en zich te richten naar de politieke wensen’, aldus hoogleraar gezondheidsrecht Kent Krisytensen van de Zuid-Deense Universiteit. De woordvoerder van het parlement meent dat de regering op valse gronden bevoegdheden naar zich toegetrokken heeft.
Het land heeft zes weken geleden alle scholen en drie weken geleden de gehele horeca en middenstand heropend. Ook is de maskerplicht in het openbaar vervoer en winkels afgeschaft. De tweede golf waar de regering lang mee dreigde, bleef uit. Denemarken heeft minder sterftegevallen met COVID-19 dan Duitsland en Nederland. “Dit succes heeft echter een bittere nasmaak”, verklaart een groep Scandinavische sociologen afgelopen donderdag in het dagblad Jyllandsposten. Zij verwijten de regering met een “overhaast samen geknutseld” pakket van maatregelen Denemarken gesloten te hebben. Hiervoor moet nu een onvoorstelbare prijs van persoonlijke, economische en sociale kosten betaald worden.
De commissie gaat ook de nauwe betrokkenheid van een aantal internationale farmaceutische bedrijven onderzoeken bij het nationale crisisteam van de regering. “De regering is niet transparant geweest over deze samenwerking”, aldus Jesper Olson van Transparancy International. Olson: “Ook corruptie is een globaal virus”. Volgens hem moet grondig onderzocht worden of middelen voor de bestrijding van de pandemie in verkeerde zakken terecht zijn gekomen. Staatsrechtprofessor Peter Munk Christiansen gaat verder: “Er moet duidelijkheid komen over het samenspel tussen private en publieke partijen. Alle afspraken moeten boven water komen”.