We gaan onze samenleving terugnemen. Begin bij de zorg!

Op een week tijd is het standpunt van de Britse minister van volksgezondheid 180° gedraaid. Zo snel kunnen we de samenleving terugnemen. Een week geleden vond hij nog dat de mensen in de zorg verplicht moesten worden gevaccineerd. Nu denkt hij eraan deze verplichting te schrappen. Officieel is de mildere omikron-variant de aanleiding. Maar dat gegeven was al een maand en langer bekend. In werkelijkheid stelt er zich een veel groter probleem.

Zoals in België is in de UK het beroep van zorgkundige een knelpuntberoep. Actueel staan over de plas 100.000 vacatures open in de sector. Door de verplichte vaccinatie dreigde 20 % van de zorgkundigen het beroep te verlaten. Dat zou de sector in onoverkomelijke problemen brengen. Een spiraal van leegloop dreigde door de toename van de werkdruk voor zij die achterblijven. In tegenstelling tot wat werd gedacht, met name dat iedereen zich gedwee zou laten prikken, blijken de zorgmedewerkers nogal principieel te zijn. Ze verkiezen nog liever hun job te verlaten.

Vanuit de beleidskritische beweging ervaren we dat fenomeen ook in België. Geregeld komen zorgverstrekkers ons met verhalen dat ze nog liever hun job verlaten dan zich te laten vaccineren of boosteren. Vooral dat laatste blijkt een probleem te zijn. Niet alleen voor verplegend personeel, maar ook voor dokters, kinesisten, osteopaten en andere zorgberoepen. Van wat we horen is het probleem vooral dat de vaccinatieverplichting een symbooldossier geworden is. Een symbool voor het mismanagement in de zorg. Niet alleen naar aanleiding van covid, maar een ook daarvoor opgebouwd ongenoegen. Het beleid wordt aangevoeld als irrationeel. Het personeel wordt niet bij het beleid betrokken.

Er is geen waardering. Mensen zijn de speelbal van het beleid. Een beleid waarvan de logica op bepaalde momenten voor iedereen helemaal zoek was. Ook voor zij die minder kritisch waren.

Andermaal ontbreekt deze logica voor de verplichte vaccinatie in de zorg. Omikron blijkt zelfs minder gevaarlijk te zijn dan de jaarlijkse griep. Niet alleen voor de jongere generatie, maar ook voor de eerder kwetsbaren. In Vlaanderen liggen bij de actieve bevolking tussen 18 en 64 jaar – waartoe de zorgwerkers behoren – welgeteld 17 niet gevaccineerde mensen op intensieve zorg. Wellicht zelfs grotendeels langliggers met delta. In heel België gaat het om 58 niet gevaccineerde landgenoten in deze leeftijdscategorie. Ook wellicht langliggers. De kans op ernstige ziekte is dus wel heel erg laag geworden.

De boosters die een groot deel van de zorg kreeg, resulteren voorlopig in 2/3 minder besmettingen tegenover gevaccineerden, maar hun werking begint na 2 maanden al te tanen. 38 % kans behouden om toch een patiënt te besmetten is niet bepaald “veilig”. Zeker niet als dat alleen geldt voor een korte termijn.

Maar zeker in de zorg is het voornaamste punt van irrationaliteit de wetenschap dat er gevaccineerd en geboosterd wordt voor een variant die er al niet meer is. Met een vaccin waarvan totaal niet is geweten of het ook maar iets zal werken tegen een toekomstige variant. Een toekomstige variant? Inderdaad, de vraag is welke toekomstige variant er te verwachten valt. Of dat dan een variant zal zijn waartegen het huidige vaccin, of zelfs het nog te testen omikron vaccin zal werken, is een volslagen onbekende.

Het besef in de zorg dat het covidbeleid niet bepaald uitblonk in rationaliteit is in de loop van de voorbije maanden sterk gegroeid. Natuurlijk zijn er nog zorgprofessionals die een grote fan blijven van de niet-farmaceutische maatregelen, maar hun aantal is tanend. De sector ondergaat hierbij niet wat wordt gepubliceerd in de grote wetenschappelijke artikels in de wereld, maar de evolutie in de brede maatschappij. De idioten van het eerste uur hebben nogal wat aanhangers gekregen intussen. Geheel, of minstens toch voor een stuk.

De irrationele beslissing om de zorgmedewerkers te verplichten om zich te laten vaccineren en boosteren, dreigt de hele sector die het nu al moeilijk heeft, nog een stuk meer onmogelijk te maken. Frank mag plannen maken zoveel hij wil over de hospitalen. Als er morgen geen personeel meer is om die plannen uit te voeren zal hij zelf mogen gaan schreien aan de operatietafel. De voorbije weken heeft het personeel aan den lijve ondervonden dat de vaccins hen niet hebben geholpen om niet onderbemand te raken. Zij hebben ondervonden dat de irrationele quarantainemaatregelen de problemen alleen maar hebben versterkt.

De zorgsector is de eerste sector waar het maatschappelijk verzet tegen irrationele coronamaatregelen een belangrijke stap kan nemen. Als het personeel een vuist maakt, en duidelijk maakt dat een dergelijke beslissing een ramp inluidt, dan zijn we op de goede weg. Doen ze dat niet, dan dreigen ze tal van collega’s te verliezen en is de kans op een verdere leegloop in de zorg aanzienlijk. Niet door de boosters dan, maar door de andermaal toenemende werkdruk.

Nog daar gelaten de EU-verordening die vanaf morgen, 1 februari, vereist dat voor vaccins die in een trial zitten, het “informed consent” van de gevaccineerde wordt verkregen. De “geïnformeerde toestemming”. Zonder toestemming, geen vaccin. Ook niet in de zorg.

De Brexitteers zetten de trend. Europa zal moeten volgen. Bespaar de mensen in de zorg de vaccinatieplicht. Toon aan zij die hun job al hadden opgegeven, dat we onze samenleving echt wel kunnen terugnemen.

Terug naar normaal, NU!